Governance analyse

Governance analyse in proeftuin Zuid

Een inmiddels afgerond project verkende de belemmeringen waarmee projectleiders, beleidsmedewerkers en bestuurders in de praktijk van duurzaam water, bodem en beekdalbeheer in Noord Brabant worstelen, voor zover de oorzaak ligt in tegenstrijdigheden in wet- en regelgeving. Het rapport geeft op basis van interviews een beschrijving van de belemmeringen die over waterkwaliteit en een vitale bodem bestaan.

Doelbereiking wordt belemmerd door een ontoereikend instrumentarium, er wordt onbalans gesignaleerd in de noodzakelijk geachte mix van dwingen, overtuigen en stimuleren. Een belangrijke conclusie is dat regionale overheden niet over het instrumentarium beschikken om met name landbouwemissies te reguleren. Zij hebben geen juridische instrumenten om de hoeveelheid mest aan te passen aan de draagkracht van het systeem. Uitspoeling van nutriënten (voedingsstoffen voor planten, veelal stikstof en fosfaat) zorgt er onder meer voor dat KRW-doelen niet gehaald zullen worden. De Rijksoverheid beschikt al wel over de geëigende instrumenten, maar past deze maar in zeer beperkte mate toe. Het projectrapport is goedgekeurd en onder meer aangeboden aan de ministers van LNV en I&W.

In het Maasstroomgebied worden hoe dan ook de komende jaren maatregelen genomen om een meer vitale bodem te bewerkstelligen. Daarmee wordt ook beoogd bij te dragen aan het bereiken van de waterkwaliteitseisen en aan een toekomstbestendige duurzame land en tuinbouw. In het stroomgebied Maas zal in samenwerking met land- en tuinbouw bedrijven en vertegenwoordigende organisaties invulling worden gegeven aan afspraken welke maatregelen genomen gaan worden. Dat betekent dat ambitie in actie omgezet wordt waarbij samenwerken, samen leren en samen beslissen het model van voorkeur is. Het doel van een daarbij aansluitend nieuw project (2019 en 2020) is een richtlijn te ontwikkelen die de regisseurs van deze processen kunnen gebruiken als reflectiekader in de deelgebieden van het Stroomgebied Maas.

Governance analyse in proeftuin Oost

In de proeftuin Ruimte voor de Vecht speelt verandering in de samenwerking tussen overheden en stakeholders een belangrijke rol. Het programma Ruimte voor de Vecht betreft een in 2007 door de provincie Overijssel geïnitieerde gebiedsontwikkeling voor het Vechtdal in Overijssel. Samen met 12 partners is een integraal masterplan voor natuur en wateropgaven en sectoragenda’s opgesteld en uitgevoerd. Vanaf 2018 wordt het samenwerkingsverband niet meer door de provincie getrokken. Daarom is gekeken naar de ontwikkeling voor een organisatievorm voor na 2018. Na publicatie van een rapport over de toekomst van het programma is begin 2018 het overleg over de best haalbare governance structuur voortgezet. Dit leidde tot een opzet van een netwerkorganisatie Vechtdalcoalitie. Partijen hebben deze structuur voor de periode na 2018 op de Vechtdaldag bekrachtigd (figuur 3).  Het dagelijks bestuur van Vechtstromen heeft op 6 maart 2018 besloten als waterschap Vechtstromen vanaf 1 januari 2019 deel te nemen in de netwerkorganisatie Ruimte voor de Vecht (Vechtdalcoalitie). In de komende jaren wordt gekeken hoe deze netwerkorganisatie zich in de praktijk gaat ontwikkelen en wordt verkend of een vervolg mogelijk is op de governance analyse die is uitgevoerd voor het programma Ruimte voor de Vecht en die heeft geresulteerd in een nieuwe netwerkorganisatie.