Binnen het thema ‘Goede Governance’ doen we binnen Lumbricus ervaring op met participatieve monitoring. Dit houdt in dat de partijen die belang hebben bij een bepaalde beleids- of beheersmaatregel worden betrokken bij de monitoring van de effecten van die maatregel.
Twee pilots
We voeren twee pilotprojecten uit: in het buurtschap Stegeren in het Vechtdal (proeftuin Oost) en in de Raamvallei (proeftuin Zuid). We onderzoeken hier of participatieve monitoring bijdraagt aan meer kennis en informatie over het systeem en de maatregelen, het vertrouwen tussen partijen, de steun voor bepaalde maatregelen en aan de bereidheid om mee te denken met en bij te dragen aan bodem- en waterbeleid.
Proeftuin Zuid: gezamenlijk plan
In Gebiedsplan Raam is in samenwerking met partijen uit de streek gekeken naar oplossingen voor twee opgaven: verdroging van natuurgebieden en (grondwater)voorraadbeheer van de landbouw. Een waterpeilverhoging bij de nieuwe stuw Egweg in de Raam bij Escharen en stuw Meisevoort nabij Tongelaar is een geschikte oplossing voor beide opgaven. In een aantal workshops met gebiedspartijen is nagedacht over de vraag hoe we de monitoring van deze oplossing het beste kunnen organiseren. Welke partijen moeten daarbij worden betrokken? Welke effecten moeten we in beeld brengen en hoe? In het komende jaar stellen we samen een participatief monitoringsplan op. De betrokkenheid van partijen is in dit gebied is groot: een peilverhoging raakt hun belangen direct.
Proeftuin Oost: kennis uitwisselen
Het buurtschap Stegeren is een relatief klein gebied, met ongeveer tien grote landbouwbedrijven, enkele kleinere bedrijven en een landgoed. In de zomer van 2018 voerden we bij vijf agrarische bedrijven op één of meerdere percelen hydrologische maatregelen uit om te experimenteren met het controleren van de waterhuishouding op bedrijfs- en perceelsniveau. Om het effect van deze maatregelen te onderzoeken, verzamelen de betrokken onderzoekers én de deelnemende agrariërs informatie.
Appgroep als hulpmiddel
De boeren is gevraagd tweewekelijks grondwaterstanden op de betreffende percelen te meten en door te geven. Daarvoor is een appgroep aangemaakt met ondernemers, onderzoekers en medewerkers van het waterschap. “In de appgroep worden ook andere opvallende zaken gedeeld: wanneer het gras op het ene perceel langer groen blijft dan op een ander perceel, bijvoorbeeld. Of meldingen van storingen of een uitgevallen pomp”, vertelt Bas Breman, senior researcher/projectmanager. “Dergelijke meldingen komen zo direct bij de juiste persoon en zijn vaak snel opgelost. De appgroep is een eenvoudig maar zeer effectief hulpmiddel voor het delen van kennis en ervaring. Want samen leren en in gesprek blijven zijn belangrijke doelen van ‘Goede Governance’.” Twee tot drie keer per jaar komen de deelnemers aan de monitoring daarom bij elkaar om ervaringen en inzichten uit te wisselen. Het Waterschap werkt nog aan een tool waarmee boeren eenvoudig regelmatig aanvullende informatie over bijvoorbeeld beregening of opbrengsten kunnen doorgeven.
