Een symposium, een serie publicaties over de onderzoeksresultaten en een ‘toolbox’ om deze te kunnen toepassen: dat is over ongeveer een jaar de opbrengst van Lumbricus. Het vierjarige kennisprogramma is nu drie jaar onderweg. Het laatste jaar staat in het teken van afronding van de onderzoeken binnen de vier thema’s ‘Bewuste Bodem’, ‘Wellend Water’, ‘Boeiende Beekdalen’ en ‘Goede Governance’ en integratie tot een samenhangend beeld van hoe een klimaatrobuust watersysteem eruit kan zien.
Water en bodem, bodem en water
De hoger gelegen zandgronden zo inrichten, dat de omstandigheden voor landbouw, natuur en recreatie zo optimaal mogelijk zijn en blijven, ondanks de klimaatverandering; dat is het uiteindelijke doel van Lumbricus. Daarvoor brengen we kennis en praktijk over water- en bodembeheer samen: Hoe kunnen we onze stroomgebieden slimmer inrichten en beheren? Die kennis is nodig omdat het klimaat verandert. Bestaande kennis brengen we samen met innovatieve ontwikkelingen en brengen we tot uitvoering in de proeftuinen om te onderzoeken wat het in de praktijk oplevert.
Bewustzijn vergroten
Voor waterbeheerders is ook de bodemstructuur interessant, net zoals het waterpeil belangrijk is voor de grondgebruikers (boeren en natuurbeheerders). Zeker op de hogere zandgronden, zonder de mogelijkheid van wateraanvoer, zijn de bodemeigenschappen belangrijk. Daarnaast willen we meer gebruik maken van natuurlijke processen (Boeiende Beekdalen). Lumbricus wil het bewustzijn van het belang hiervan bij alle betrokkenen vergroten; samen optrekken, gegevens verzamelen en nieuwe manieren van wateropslag en bodemgebruik en -verbetering ontwikkelen. Dit moet ons helpen bij het inrichten van een optimaal bodem- en watersysteem.
Leren in de proeftuinen
Veel kennis is niet nieuw, maar behoeft vernieuwde aandacht of aangepaste toepassing. De proeven binnen Lumbricus met gewassen als sorghum en rietzwenkgras zijn een goed voorbeeld. De diepgroeiende wortels van deze gewassen kunnen helpen de bodemstructuur te verbeteren en hebben langer een goede opbrengst bij droogte. Hoe het werkt, leren we in de proeftuinen en we bestuderen met de agrariërs hoe deze gewassen in hun bedrijf zouden passen. Een ander voorbeeld is de toepassing van technieken die de waterhuishouding op perceelschaal verbeteren, zoals KlimaatAdaptieve Drainage, de slimme stuw SAWAX en het meten van maaiveldafvoer. Deze veldproeven leveren veel toepasbare kennis op, die we invoeren in de modellen. Zo kunnen we onderzoeken welk effect toepassing van dit soort maatregelen op grote schaal heeft op het watersysteem.
Samen besluiten en uitvoeren
Samen optrekken in grond- en waterbeheer betekent altijd dat hierbij meerdere partijen betrokken zijn. Er moet dan een gezamenlijk idee zijn over de aanpak (Governance). Lumbricus onderzoekt bijvoorbeeld of ‘participatieve monitoring’ bijdraagt aan onderling vertrouwen en een gezamenlijk beleid. Dit houdt in dat partijen samen de effecten van een maatregel monitoren; denk daarbij aan agrariërs die zelf ook bodem- of grondwaterpeilmetingen uitvoeren.
Symposium: kennis komt samen
Alle opgedane kennis en ervaring komen eind dit jaar en begin 2021 samen in verschillende publicaties en het eindsymposium. Met een toolbox wil Lumbricus alle resultaten in samenhang neerzetten en alle belanghebbenden helpen bij het toepassen ervan. In de komende nieuwsbrieven volgt verdere informatie hierover!
